Tekst wat is een bodem:
Wat een bodem op zichzelf is kan gemakkelijk beantwoord worden door er een definitie aan te geven. Zo kan een bodem gedefinieerd worden als; ‘de bovenste losse laag van de aardkorst, bestaande uit vaste mineralen en organische bestanddelen en met water en lucht gevulde poriën, die geschikt is voor de groei van planten en dieren’ (Kuipers, 1991, p. 15).
Deze zin omvat veel woorden. Maar in ieder geval zegt het dat een bodem meer is dan alleen datgene waar we op lopen en kunnen zien. Zo zitten er mineralen, zouten en voedingsstoffen in een bodem en behoort zelfs lucht en water er toe. Doordat lucht en water bij de bodem behoren, weten we ook dat het klimaat invloed heeft op de bodem. Dit is ook logisch, want hier in Nederland hebben wij een compleet andere bodem als in de Sahara woestijn (foto 1).
Foto 1: Sahara woestijn, bron: (Yen, 2012)
Wanneer je in de Sahara een gat zou graven, zal je veelal alleen maar zand aantreffen. Wanneer je hetzelfde zou doen in een bos in Nederland zul je iets heel anders aantreffen dan alleen maar zand. Een bodem omvat dus veel onderdelen en staat onder invloed van in ieder geval het klimaat. Maar vormt het klimaat dan ook de bodem?
Het antwoord is: "ja," omdat het klimaat bepaald hoeveel neerslag er valt, wat weer bepalend is voor plantengroei wat uiteindelijk zorgt voor het ontstaan van een bodem. Zo geven planten ook stoffen af, wat al begint bij het vallen van bladeren op de grond. Op de grond worden bladeren omgezet in organisch materiaal door vele beestjes: spinnen, torren maar ook bacteriën. Door regenwater trekken deze stoffen de grond in onder invloed door zwaartekracht, waardoor je uiteindelijk verschillende lagen in de bodem krijgt. Deze lagen noemen we in aardrijkskundige termen: horizonten. Deze horizonten zijn niet met het blote oog te zien maar wel door een verticaal profiel te maken, meestal zo’n 1 á 2 meter diep in de bodem. Dit kan bijvoorbeeld door middel van een grondboring (foto's 2 & 3)
woestijn. Dit is ook op de afbeelding te zien.
Foto 2 & 3: Resultaat van een boring op een akker (Bron: Rutger, Samsung ST70)
Tijdmachine
Een verticale doorsneden noemt men een bodemprofiel die je kunt aflezen. Zo'n bodemprofiel zal nergens hetzelfde zijn doordat de invloeden altijd verschillen van elkaar. Zo zal een bosprofiel verschillen van een akkerprofiel, of een polderprofiel verschillen van een strandprofiel. Het aflezen gebeurt door naar de verschillende horizonten te kijken die op verschillende momenten zijn ontstaan. Hoe dieper je boort, hoe verder je teruggaat in de tijd.
Horizonten onderscheiden zich van elkaar doordat ze een andere kleur of textuur hebben. In Nederland kent men vijf verschillende bodems: Brikgronden, Eerdgronden, Veengronden, Vaaggronden en podzolgronden. De bodems in Nederland zijn weer anders ontstaan dan bodems in Brazilië of op Ijsland. Daarom kennen we over de gehele wereld ook weer andere bodems. Zo is de bodem in het tropisch regenwoud heel anders dan de bodem in de woestijn. Dit is ook op afbeelding 2 te zien. Maak nu de Opdrachten A&B van de zijbalk.
Afbeelding 2:Verschillende bodemtypen, Auteur: (Dasselaar, 2007)
Maak jouw eigen website met JouwWeb